Tìm việc làm nhanh & Tuyển dụng hiệu quả
0Chat
Quay lại

Quy tắc dịch tài liệu chuyên ngành và những khó khăn khi dịch

Tác giả: Phạm Thu Phương

Lần cập nhật gần nhất: ngày 04 tháng 07 năm 2024

Theo dõi timviec365 tại google new

Ngày nay, sự phát triển của hệ thống các thiết bị, công cụ hiện đại ra đời, hỗ trợ cho công việc của con người trong mọi lĩnh vực, trong đó có dịch thuật ngôn ngữ. Vậy, Liệu ngành dịch thuật trong tương lai còn có cơ hội phát triển hay không? Máy móc có thay thế con người trong cả việc dịch thuật hay không? Đừng lo lắng vì máy móc hiện đại cũng không thể thay thế được vai trò và bộ óc - chất xám mà con người bỏ ra. Đó chính là lý do cho sự ra đời của vị trí dịch thuật tài liệu chuyên ngành - một trong những công việc phục vụ cho việc mã hóa thông tin và chuyển đổi ngôn ngữ của biên dịch viên.

Máy móc và công nghệ có hiện đại và phát triển đến đâu cũng không thể thay thế được vai trò của con người trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch thuật. Mã hóa thông tin bằng cách đọc - hiểu - phân tích và sau đó là chuyển đổi ngôn ngữ là mô hình và đồng thời cũng là quy trình làm việc khái quát nhất đối với công việc dịch tài liệu chuyên ngành. 

Không đơn thuần là dịch các thông tin đơn thuần mà dịch tài liệu chuyên ngành đòi hỏi ở một biên dịch viên cần phải có cả kiến thức - kỹ năng - kinh nghiệm về nghiệp vụ dịch thuật ngôn ngữ và kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực mà họ đang làm việc. 

Dịch tài liệu chuyên ngành được hiểu như thế nào?
Dịch tài liệu chuyên ngành được hiểu như thế nào?

Để dịch các tài liệu chuyên ngành thì biên dịch viên phải có vốn từ vựng, nắm được các cấu trúc và thuật ngữ chuyên ngành,...thì mới có thể truyền tải lại được nội dung một cách chính xác nhất. 

Nếu bạn vẫn chưa tưởng tượng ra được dịch tài liệu chuyên ngành là làm gì thì dưới đây là một số những ví dụ về dịch tài liệu chuyên ngành như: Tài chính, xây dựng, giáo dục, công nghiệp, công nghệ thông tin, điện, y, vận tải, môi trường, nông nghiệp,....và còn vô số loại lại liệu thuộc các lĩnh vực khác nhau. Mỗi lĩnh vực trên sẽ có hệ thống từ vựng, thuật ngữ và cách thức sử dụng ngôn ngữ riêng. 

Căn cứ vào các lĩnh vực trong đời sống xã hội tài liệu chuyên ngành có thể được chia ra thành 4 nhóm lĩnh vực dịch thuật lớn đó là: Nhóm lĩnh vực dịch thuật về kinh tế - xã hội; Nhóm lĩnh vực dịch thuật khoa học xã hội; Nhóm lĩnh vực dịch thuật hành chính - pháp luật và nhân sự và cuối cùng là nhóm lĩnh vực dịch thuật nghiên cứu các loại luận văn - luận án - khoa học. 4 nhóm lĩnh vực dịch thuật lớn này lại được chia nhỏ thành các loại tài liệu chuyên ngành nhỏ hơn trong đó. 

Tài liệu chuyên ngành cần dịch được phân chia như thế nào?
Tài liệu chuyên ngành cần dịch được phân chia như thế nào?

2.1. Nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về kinh tế xã hội

Nhóm dịch thuật tài liệu chuyên ngành về kinh tế xã hội được chia nhỏ thành các lĩnh vực chuyên ngành đó là: Dịch thuật tài liệu chuyên ngành về văn hóa, lịch sử; Tôn giáo và các loại hình tín ngưỡng; Chính trị và xã hội; Kế toán - kiểm toán; Thương mại; Quản trị nhân lực; Thương mại; Chứng khoán; Kinh tế đối ngoại; Bảo hiểm; Tin tức và các sự kiện; Tiếp thị - Truyền thông và quảng cáo; Dịch vụ du lịch và khách sạn; 

Nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về kinh tế xã hội
Nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về kinh tế xã hội

Bên cạnh đó còn có các lĩnh vực liên quan khác như: Lĩnh vực quảng cáo dạng tờ rơi, Voucher và Catalogue; Tổ chức sự kiện; Lĩnh vực kinh tế - xã hội; Báo - tạp chí; Website; Thể dục - thể thao; Tài chính - Ngân hàng; Văn học. 

2.2. Nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về khoa học kỹ thuật 

Lĩnh vực dịch thuật chuyên ngành về khoa học - kỹ thuật được chia nhỏ thành các lĩnh vực như: Tài liệu dịch thuật chuyên ngành khoáng sản; Điện - điện tử; Công nghệ thực phẩm; Cơ khí chế tạo; Dạng tài liệu hồ sơ thầu; Khai thác các loại khoáng sản; Y học; Tài liệu hồ sơ bệnh án và hồ sơ thuốc; Toán - hóa - sinh và Vật lý học; Sản xuất - chế biến và lắp ráp; Môi trường; Hướng dẫn kỹ thuật; 

Nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về khoa học kỹ thuật
Nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về khoa học kỹ thuật 

Tiếp theo là các lĩnh vực tài liệu chuyên ngành như: Kỹ thuật ô tô; Môi trường; Thực phẩm vi sinh; Vật lý nguyên tử; Công nghệ thông tin; Công nghệ sinh học; Công nghệ hóa sinh; Chế biến sản xuất; Nội soi - y tế; Hàng không; Thủy - hải sản; Nội tiết y học; Công nghệ thực phẩm vi sinh;...

Việc làm Biên - Phiên dịch tại Hà Nội

2.3. Nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về hành chính - pháp luật và dân sự

Đối với nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về hành chính - pháp luật và dân sự được chia ra thành các tài loại liệu chuyên ngành cụ thể như sau: Thư - email; Hợp đồng, Văn bản quy phạm; Báo giá; Các thông tư và nghị định được quy định trong các văn bản pháp luật; Chứng từ trong ngành thương mại; Bằng tốt nghiệp; Các loại bảng điểm và học bạ; Các loại tài liệu về hồ sơ du học; Các loại hồ sơ pháp lý; Hồ sơ năng lực công ty; Hồ sơ hải quan; 

Bên cạnh đó còn có các loại tài liệu chuyên ngành về chứng chỉ - bằng cấp; Đơn xin việc CV xin việc và sơ yếu lý lịch; Các loại báo cáo như: Báo cáo thuế, tài chính; Các loại tài liệu công chứng bao gồm chứng minh thư, sổ hộ khẩu, giấy khai sinh và giấy chứng nhận về nguồn gốc và xuất xứ của hàng hóa; 

2.4. Nhóm lĩnh vực tài liệu chuyên ngành về nghiên cứu các loại luận văn - luận án - khoa học 

Đối với nhóm lĩnh vực dịch thuật này biên dịch viên phải đáp ứng được các yêu cầu đối với các dạng kiến thức hàn lâm và học thuật cao. Cụ thể, các loại tài liệu dịch chuyên ngành bao gồm các lĩnh vực như sau: Nghiên cứu khoa học; Dịch thuật chuyên đề; Các loại luận văn như: Quản trị kinh doanh, tài chính ngân hàng và kinh tế; Nông - lâm - thủy hải sản, Báo chí - truyền thông, công nghệ thông tin;

Nhóm lĩnh vực tài liệu chuyên ngành về nghiên cứu các loại luận văn - luận án - khoa học
Nhóm lĩnh vực tài liệu chuyên ngành về nghiên cứu các loại luận văn - luận án - khoa học 

Ngoài ra còn có các loại tài liệu chuyên ngành khác như đồ án và các loại khóa luận tốt nghiệp; Tài liệu về các phát minh và sáng chế, báo cáo khoa học,...

Kiến thức là vô tận và việc làm dịch thuật cũng không vì thế mà không thể bị bó hẹp và cản trở bởi bất kỳ các yếu tố nào. Khi các lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành trở nên đa dạng hơn đó cũng chính là cơ hội cho các biên dịch viên có thể thử thách, rèn giũa bản thân mình với khả năng ngôn ngữ trong từng lĩnh vực khác nhau.

Cho dù bạn làm việc bằng ngôn ngữ nào? Và trong lĩnh vực gì? Thì trong quá trình dịch thuật ngôn ngữ để đạt được kết quả cao nhất biên dịch viên cần phải làm việc theo một quy trình và đáp ứng được các quy tắc trong dịch thuật. 

Việc làm Biên - Phiên dịch tại Hồ Chí Minh

3. Dịch tài liệu chuyên ngành cần đảm bảo những quy tắc gì? 

Một bài dịch chuẩn, chất lượng, giúp người đọc hiểu được ý nghĩa của văn bản gốc thì biên dịch viên cần đảm bảo thực hiện theo 3 nguyên tắc dịch thuật như sau: 

Nguyên tắc thứ nhất: Dịch sát nghĩa - bản dịch sản phẩm cần đảm bảo dịch sát nghĩa so với bản cần dịch -bản gốc. Đây không chỉ là nguyên tắc làm việc khi dịch mà còn là đạo đức nghề nghiệp đối với công việc của một biên dịch viên. 

Người dịch cần đọc kỹ bản dịch, hiểu được rõ ý mà tác giả muốn truyền đạt và sử dụng ngôn ngữ để có thể truyền đạt lại ý của tác giả trong văn bản gốc, không dịch sai lệch hoặc bịa đặt thông tin trong quá trình dịch, đảm bảo đúng các ý không thừa không thiếu ý. 

Nguyên tắc thứ 2 - dịch chính xác: Người dịch cần có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ như các loại từ điển giấy, từ điển online, phần mềm, ứng dụng hỗ trợ dịch để đảm bảo về mặt ngữ nghĩa của từ trong các văn cảnh/hoàn cảnh/tình huống cụ thể. Chính việc xác định được các từ ngữ phù hợp chính là việc làm đảm bảo tính chính xác cho bản dịch. 

Dịch tài liệu chuyên ngành cần đảm bảo những quy tắc gì?
Dịch tài liệu chuyên ngành cần đảm bảo những quy tắc gì? 

Nguyên tắc thứ 3 - diễn đạt lại bằng việc sử dụng các từ ngữ hay và ý nghĩa: Một bản dịch không chỉ cần đúng - chính xác về mặt nội dung mà còn cần phải đáp ứng được tính thẩm mỹ về mặt hình thức. Nhiệm vụ của người biên dịch viên không chỉ là truyền đạt lại thông tin một cách đầy đủ, chính xác đến độc giả mà còn cần phải làm sao cho bản dịch có tính hấp dẫn, và thu hút sự chú ý của độc giả. 

Dịch tài liệu chuyên ngành không phải là công việc dễ dàng với người mới bắt đầu. Tuy nhiên đây cũng không phải là một công việc quá khó khăn đối với người đã có kinh nghiệm làm việc trong nghề. Dù bạn là người mới bắt đầu, đã có kinh nghiệm, lĩnh vực, ngôn ngữ mà bạn chọn trong dịch thuật là gì? Thì bạn cũng không thể bỏ qua được 3 quy tắc trong dịch thuật như trên. 

Những thuật ngữ chuyên ngành khó hiểu chính là những trở ngại lớn nhất trong quá trình dịch thuật mà một dịch thuật viên có thể gặp phải. Nếu bạn chỉ đơn thuần học ngôn ngữ và không có một chút kiến thức nào về một trong những lĩnh vực bạn cần dịch thì việc dịch các tài liệu chuyên ngành càng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Bạn phải học và nghiên cứu, tìm hiểu và đào sâu để có thể tìm ra được nguồn gốc của thuật ngữ đó, sau đó áp dụng vào bản dịch một cách linh hoạt nhất. 

Sự khác biệt trong phong cách ngôn ngữ được sử dụng đối với từng lĩnh vực cũng là những bài toán hóc búa dành cho bạn. Bạn cần tìm ra các lời giải phù hợp để tìm ra đáp án chính xác nhất. “Nhập gia tùy tục” bạn không thể sử dụng phong cách ngôn ngữ một cách phóng khoáng và tự do của lĩnh vực truyền thông đem đi áp dụng trong một bài dịch thuộc lĩnh vực pháp luật được. Chính vì vậy mà dịch thuật viên cũng cần phải thích nghi một cách nhanh chóng với loại phong cách ngôn ngữ mà đo ly đóng giày cho từng lĩnh vực cụ thể. 

Những khó khăn mà dịch thuật viên có thể gặp phải khi dịch tài liệu chuyên ngành?
Những khó khăn mà dịch thuật viên có thể gặp phải khi dịch tài liệu chuyên ngành? 

Văn hóa ngôn ngữ trong từng bản dịch chính là rào cản tiếp theo trong quá trình mà bạn thực hiện bản dịch tài liệu chuyên ngành. Việc dung hòa được hai ngôn ngữ với hai luồng văn hóa hoàn toàn khác nhau để làm ra một bản dịch với ý nghĩa và nội dung thống nhất cũng là một điều không hề dễ dàng. 

Để khắc phục được khó khăn này biên dịch viên cần có sự am hiểu về văn hóa ngôn ngữ một cách sâu sắc thì mới có thể chuyển hóa ngôn ngữ một cách dễ dàng, mà vẫn có thể đảm bảo truyền tải được ý của tác giả trong ngôn ngữ nguồn và cách hiểu và nhìn nhận vấn đề theo văn hóa ngôn ngữ của độc giả trong ngôn ngữ đích. 

Việc làm dịch thuật

Như vậy, có thể thấy rằng để dịch được các tài liệu chuyên ngành thì dịch thuật viên cần phải đảm bảo thực hiện đầy đủ theo các bước, các quy tắc làm việc một cách nghiêm túc thì mới có thể làm ra được một bản dịch đáp ứng được các tiêu chí mà khách hàng đưa ra. 

Bạn có đang mong muốn để trở thành một dịch thuật viên với công việc dịch tài liệu chuyên ngành? Ngôn ngữ có phải là thế mạnh và là sở trường của bạn? Và đặc biệt nếu bạn là một người ham học hỏi, yêu thích việc tiếp thu thêm các kiến thức mới thì công việc dịch tài liệu chuyên ngành sẽ là lựa chọn thú vị dành cho bạn đấy. 

Một số lưu ý trong quá trình dịch tài liệu chuyên ngành
Một số lưu ý trong quá trình dịch tài liệu chuyên ngành

Hãy khó tính với bản thân và kỹ tính với từng công đoạn làm việc để có thể làm ra được các sản phẩm dịch thuật chuyên ngành với chất lượng tốt nhất. Một bản dịch đúng - đủ - hay sẽ không chỉ giúp cho dịch thuật viên có được sự thuận lợi trong công việc mà còn giúp cho họ có một thương hiệu vững chắc hơn. Hơn nữa từ chính những sự khó tính đó đổi lại dịch thuật viên sẽ nhận được một khối lượng kiến thức và kinh nghiệm làm việc vô cùng hữu ích. 

Việc làm nhanh

Như vậy, thông qua bài viết dịch tài liệu chuyên ngành như trên hy vọng đã cung cấp cho các bạn những thông tin hữu ích, phục vụ cho quá trình dịch thuật của các bạn một cách thuận lợi hơn. Đừng bỏ qua các quy tắc khi thực hiện dịch bằng bất cứ ngôn ngữ nào? Lĩnh vực nào các bạn nhé.

Quy trình dịch thuật

Vậy để có thể tìm hiểu thêm thông tin về quy trình dịch tài liệu chuyên ngành ra sao? Mời bạn cùng tham khảo bài viết quy trình dịch thuật ngay sau đây.

Quy trình dịch thuật

Từ khóa liên quan

Chuyên mục

Bí quyết viết CV-Tâm sự Nghề nghiệp-Cẩm Nang Tìm Việc-Kỹ Năng Tuyển Dụng-Cẩm nang khởi nghiệp-Kinh nghiệm ứng tuyển việc làm-Kỹ năng ứng xử văn phòng-Quyền lợi người lao động-Bí quyết đào tạo nhân lực-Bí quyết lãnh đạo-Bí quyết làm việc hiệu quả-Bí quyết viết đơn xin nghỉ phép-Bí quyết viết thư xin thôi việc-Cách viết đơn xin việc-Bí quyết thành công trong công việc-Bí quyết tăng lương-Bí quyết tìm việc dành cho sinh viên-Kỹ năng đàm phán lương-Kỹ năng phỏng vấn-Kỹ năng quản trị doanh nghiệp-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Hà Nội-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Đà Nẵng-Mẹo viết hồ sơ xin việc-Mẹo viết thư xin việc-Chia sẻ kinh nghiệm ngành Kinh doanh - Bán hàng-Định hướng nghề nghiệp-Top việc làm hấp dẫn-Tư vấn nghề nghiệp lao động phổ thông-Tư vấn việc làm Hành chính văn phòng-Tư vấn việc làm ngành Báo chí-Tư vấn tìm việc làm thêm-Tư vấn việc làm ngành Bất động sản-Tư vấn việc làm ngành Công nghệ thông tin-Tư vấn việc làm ngành Du lịch-Tư vấn việc làm ngành Kế toán-Tư vấn việc làm ngành Kỹ thuật-Tư vấn việc làm ngành Sư phạm-Tư vấn việc làm ngành Luật-Tư vấn việc làm thẩm định-Tư vấn việc làm vị trí Content-Tư vấn việc làm ngành Nhà hàng - Khách sạn-Tư vấn việc làm quản lý-Kỹ năng văn phòng-Nghề truyền thống-Các vấn đề về lương-Tư vấn tìm việc làm thời vụ-Cách viết Sơ yếu lý lịch-Cách gửi hồ sơ xin việc-Biểu mẫu phục vụ công việc-Tin tức tổng hợp-Ý tưởng kinh doanh-Chia sẻ kinh nghiệm ngành Marketing-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Bình Dương-Kinh nghiệm tìm việc làm tại Hồ Chí Minh-Mẹo viết Thư cảm ơn-Góc Công Sở-Câu chuyện nghề nghiệp-Hoạt động đoàn thể-Tư vấn việc làm Biên - Phiên dịch-Tư vấn việc làm Ngành Nhân Sự-Tư vấn việc làm Ngành Xuất Nhập Khẩu - Logistics-Tư vấn việc làm Ngành Tài Chính - Ngân Hàng-Tư vấn việc làm Ngành Xây Dựng-Tư vấn việc làm Ngành Thiết kế - Mỹ thuật-Tư vấn việc làm Ngành Vận tải - Lái xe-Quản trị nhân lực -Quản trị sản xuất-Cẩm nang kinh doanh-Tư vấn việc làm Ngành Thiết kế - Nội thất-Mô tả công việc ngành Kinh doanh-Mô tả công việc ngành Bán hàng-Mô tả công việc Tư vấn - Chăm sóc khách hàng-Mô tả công việc ngành Tài chính - Ngân hàng-Mô tả công việc ngành Kế toán - Kiểm toán-Mô tả công việc ngành Marketing - PR-Mô tả công việc ngành Nhân sự-Mô tả công việc ngành IT - Công nghệ thông tin-Mô tả công việc ngành Sản xuất-Mô tả công việc ngành Giao nhận - Vận tải-Mô tả công việc Kho vận - Vật tư-Mô tả công việc ngành Xuất nhập khẩu – Logistics-Mô tả công việc ngành Du lịch - Nhà hàng - Khách sạn-Mô tả công việc ngành Hàng không-Mô tả công việc ngành Xây dựng-Mô tả công việc ngành Y tế - Dược-Mô tả công việc Lao động phổ thông-Mô tả công việc ngành Kỹ thuật-Mô tả công việc Nhà nghiên cứu-Mô tả công việc ngành Cơ khí - Chế tạo-Mô tả công việc bộ phận Quản lý hành chính-Mô tả công việc Biên - Phiên dịch-Mô tả công việc ngành Thiết kế-Mô tả công việc ngành Báo chí - Truyền hình-Mô tả công việc ngành Nghệ thuật - Điện ảnh-Mô tả công việc ngành Spa – Làm đẹp – Thể lực-Mô tả công việc ngành Giáo dục - Đào tạo-Mô tả công việc Thực tập sinh - Intern-Mô tả công việc ngành Freelancer-Mô tả công việc Công chức - Viên chức-Mô tả công việc ngành Luật - Pháp lý-Tư vấn việc làm Chăm Sóc Khách Hàng -Tư vấn việc làm Vật Tư - Kho Vận-Hồ sơ doanh nhân-Việc làm theo phường-Danh sách các hoàng đế nổi tiếng-Tài liệu gia sư-Vĩ Nhân Thời Xưa-Chấm Công-Danh mục văn thư lưu trữ-Tài Sản Doanh Nghiệp-KPI Năng Lực-Nội Bộ Công Ty - Văn Hóa Doanh Nghiệp-Quản Lý Quan Hệ Khách Hàng-Quản Lý Công Việc Nhân Viên-Chuyển văn bản thành giọng nói-Giới Thiệu App Phiên Dịch-Quản Lý Kênh Phân Phối-Đánh giá nhân viên-Quản lý ngành xây dựng-Hóa đơn doanh nghiệp-Quản Lý Vận Tải-Kinh nghiệm Quản lý mua hàng-Danh thiếp cá nhân-Quản Lý Trường Học-Quản Lý Đầu Tư Xây Dựng-Kinh Nghiệm Quản Lý Tài Chính-Kinh nghiệm Quản lý kho hàng-Quản Lý Gara Ô Tô-Xem thêm gợi ý
;