Tìm hiểu những nội dung cơ bản của chính sách thuế hiện hành

1. Tổng quan về chính sách thuế

1.1. Khái niệm về chính sách thuế

Chính sách thuế đề cập đến tập hợp các quan điểm, nguyên tắc và quan điểm mà chính phủ áp dụng thông qua việc sử dụng các biện pháp thuế để điều chỉnh hoạt động kinh tế và xã hội, nhằm đạt được các mục tiêu cụ thể của chính phủ đặt ra trong từng giai đoạn nhất định.

Chính sách thuế là một trong các chính sách tài khóa quan trọng của Nhà nước bên cạnh chính sách công.

Xem ngay: Việc làm Kế toán thuế hot nhất hiện nay!

1.2. Các yếu tố cơ bản của chính sách thuế

- Về mục tiêu: chính sách thuế cần xác định mức độ điều tiết thông qua thuế, những tác động lên kinh tế – xã hội của thuế và tại sao lại phải điều tiết ở mức độ nhất định.

- Về phạm vi tác động: chính sách thuế sẽ tác động đến toàn bộ cá nhân, tổ chức trong xã hội. Việc xác định rõ phạm vi tác động của chính sách thuế cho phép nhà nước quản lý chính xác hơn đồng thời tập trung vào những mục tiêu quan trọng trong chính sách thuế, tránh được những hậu quả không mong muốn.

- Về thời gian có hiệu lực: xác định rõ thời điểm ban hành, cập nhật chính sách thuế mới, thời kỳ mà chính sách thuế kéo dài.

- Về trách nhiệm thực hiện chính sách thuế: chỉ rõ tổ chức, cá nhân nào phải có trách nhiệm trong thực hiện chính sách. Tiến hành phân công nhiệm vụ công việc, kiểm soát sự thực hiện chính sách thuế của tổ chức, cá nhân đó. Các hoạt động thường thấy trong công tác kiểm soát: kiểm soát quá trình cụ thể hóa chính sách thành pháp luật, quá trình tổ chức thực thi, chấp hành của người chịu thuế,..

Xem thêm: Phương pháp tính giá xuất kho là gì? Cách tính như thế nào

- Về cách thức động viên nguồn thu cho ngân sách Nhà nước qua thuế của từng thời kỳ: Qua nhiều nguồn chủ yếu là động viên qua thuế trực thu hay thuế gián thu. Bên cạnh đó còn thông qua các khu vực kinh tế khác nhau. Ví dụ ở nơi cửa khẩu kinh tế sẽ có thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế về cân nặng hàng hóa,... Tất cả đều phải được công khai minh bạch rõ ràng và thể hiện cụ thể hệ thống quan điểm, đường lối về thuế của Nhà nước.

- Về những định hướng phát triển hệ thống thuế trong chính sách thuế: trong các thời kỳ khác nhau thì định hướng phát triển hệ thống thuế được quy định trong chính sách thuế cũng khác nhau, và nó sẽ chi phối đến quá trình hoạch định chính sách của cấp Trung Ương.

- Về phương châm thực hiện chính sách thuế: Với phương châm không để ai bị bỏ lại phía sau, chính sách thuế ra đời giúp xã hội phát triển.

- Về bối cảnh kinh tế – xã hội cho ra đời chính sách: bối cảnh của nhà nước thay đổi trong từng giai đoạn và để đảm bảo phát triển thì chính sách thuế cũng cần bám sát với bối cảnh kinh tế đó.

- Về yếu tố ảnh hưởng đến chính sách thuế:

+ Mục tiêu nhằm phát triển nền kinh tế - xã hội của Nhà nước.

Những mục tiêu hay yêu cầu cho định hướng phát triển kinh tế – xã hội trong từng thời kỳ cụ thể đóng vai trò làm nền tảng cho việc định ra các chủ trương, giải pháp về thuế trong chính sách thuế.

+ Nhu cầu chi tiêu cho các hoạt động của nhà nước.

Nhu cầu về tài chính của Nhà nước càng lớn thì áp lực lên thuế càng cao. Khi đó, chính sách thuế cần được xây dựng và ban hành chú trọng đến việc quản lý, khai thác các nguồn thu trong nền kinh tế – xã hội, sao cho đáp ứng tốt nhất nhu cầu chi tiêu của Nhà nước.

+ Sự hoàn thiện hoặc khuyết điểm còn tồn tại của hệ thống chính sách thuế hiện hành.

Chính sách thuế hiện hành sẽ được bổ sung, đổi mới dựa trên chính sách thuế được ban hành trước đó. Nội dung trong chính sách cũng được điều tiết thông qua thuế của Nhà nước.

Từ những mặt đã đạt được và những mặt chưa đạt được so với mục tiêu, yêu cầu đã đặt ra. Chính sách thuế cũng được dựa trên cơ sở đó mà đề ra những biện pháp để hoàn thiện chính sách thuế đúng hướng hơn, đạt kết quả cao hơn.

Xem thêm: Mẫu biên bản bàn giao công việc kế toán đầy đủ nhất

- Các định nghĩa về thuật ngữ được sử dụng trong chính sách thuế.

2. Hình thức thể hiện chính sách thuế

Chính sách thuế được cụ thể hóa thông qua các văn bản chính sách thuế. Có ba loại văn bản chính sách thuế cơ bản:

- Luật Thuế: là văn bản quy phạm pháp luật mang tính quyền lực cao nhất trong 3 loại, quy định các nội dung liên quan đến Thuế.

- Nghị định về Thuế: là văn bản quy phạm quy định một số điều trong Luật về Thuế do Chính phủ ban hành.

- Thông tư về Thuế: do Bộ Tài Chính ban hành, là văn bản quy phạm pháp luật dùng để giải thích, hướng dẫn những quy định về thuế có trong Văn bản Nghị định và Luật.

Đọc thêm: Mô tả công việc kế toán – Những thông tin bạn không nên bỏ qua

3. Vai trò của chính sách thuế

- Chính sách thuế đối với kinh tế cá nhân, tổ chức nhằm khơi dậy các tiềm năng kinh tế của họ.

- Chính sách thuế đối với kinh tế cá nhân, tổ chức để chống thu nhập ngầm và các hoạt động kinh doanh bất hợp pháp trong kinh tế của đối tượng đó.

Vì sự ngầm xảy ra do thuế một phần. Thật ra thuế suất cho các loại ở nước ta chỉ ngang tầm so với nhiều nước khác thậm chí còn thấp hơn ở một số ngành nghề, nhưng mức thuế thực tế mà các cá nhân tổ chức phải nộp thì thường rất cao, và đội tượng nộp thuế không dự tính được số thuế thực tế mình phải nộp. Còn thực tế, các cán bộ thuế quyết định các khoản chi, mức chi hợp lý, hợp lệ và cả công thức tính thuế chung để khấu trừ mức thu nhập chịu thuế. Tuy nhiên rất nhiều các trường hợp cán bộ thuế đưa ra mức thuế các loại mà đối tượng chịu thuế phải nộp từ đầu kỳ đến cuối kỳ chỉ làm các thủ tục giấy tờ tổng hợp số thuế cần nộp, nên mới diễn ra hiện tượng chênh lệch lớn như vậy.

- Chính sách thuế đối với kinh tế cá nhân, tổ chức nhằm góp phần điều tiết thu nhập giữa các tầng lớp dân cư.

Nếu chính sách thuế được ban hành có sự thay đổi phù hợp thì nó sẽ có ý nghĩa lớn trong phát triển xã hội bao gồm việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xóa đói giảm nghèo, cân bằng mức thu nhập trong xã hội. Một khảo sát từ Tổng cục Thống kê chỉ ra rằng điểm yếu lớn nhất của các cơ sở kinh doanh là quy mô nhỏ bé và sản xuất manh mún, thiếu tính tổng hợp, hình thức còn nhỏ gặp nhiều hạn chế.

Xem thêm: Bút toán là gì? Những điều cần biết về bút toán

4. Thực trạng chính sách thuế hiện hành

Một là, hệ thống chính sách thuế hiện hành vẫn còn khá phức tạp và không ổn định, dẫn đến chi phí quản lý thu thuế lớn, giảm hiệu quả thu thuế, tạo cơ hội cho việc trốn thuế và suy giảm hệ thống thuế. Bên cạnh đó nó còn chưa đảm bảo đồng nhất với hệ thống nguyên tắc chính sách thuế chung của quốc tế.

Hai là, việc quy định các loại thuế còn chưa rõ ràng, lẫn lộn trong chức năng của từng loại thuế.

Ba là, việc xây dựng hệ thống chính sách thuế để phục vụ các mục tiêu trong từng loại thuế, tuy nhiên nó lại làm mất đi tính trung lập trong phân bổ nguồn lực chịu thuế.Nhiều mục tiêu trong chính sách thuế không có sự thống nhất với nhau, thành ra  nếu đát yêu cầu của mục tiêu này thì sẽ gây thiệt hại tới mục tiêu kia. Việc kết hợp các mục tiêu của chính sách xã hội trong các loại thuế làm chính sách thuế trở nên phức tạp hơn đồng thời tạo ra sự bất bình đẳng trong các tổ chức kinh doanh, sự minh bạch hệ thống thuế cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Bốn là, sự kết hợp hài hòa giữa các loại thuế trong chính sách thuế còn chưa có.

Đối với những bạn trẻ mới đi làm thì các vấn đề về thuế luôn là các vấn đề khó hiểu, các bạn có thể tìm đọc tại Timviec365.vn để hiểu rõ hơn và thực hiện nghĩa vụ đóng thuế đầy đủ.

Xem thêm: Chiếu khấu thanh toán là gì? Thông tin đầy đủ cho bạn