Quỹ bảo hiểm xã hội là gì? Các vấn đề về bảo hiểm xã hội

1. Quỹ bảo hiểm xã hội là gì?

Để hiểu được quỹ bảo hiểm xã hội là gì và như thế nào? Trước hết chúng ta nên hiểu khái niệm bảo hiểm xã hội là gì? Có rất nhiều các khái niệm khác nhau về bảo hiểm xã hội. Bảo hiểm xã hội là sự đảm bảo cho những thay thế hoặc thay ngân sách nhà nước bù đắp cho người lao động một phần nào đó thu nhập của mình khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động, thai sản, do hết tuổi lao động hoặc chết. Bảo hiểm xã hội được hình thành trên cơ sở đóng quỹ bảo hiểm xã hội. Có 2 loại bảo hiểm xã hội: bảo hiểm xã hội tự nguyện và bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Quỹ bảo hiểm là gì? Quỹ bảo hiểm là một quỹ về tài chính và hoàn toàn độc lập, đây là quỹ tài chính nằm ngoài ngân sách của nhà nước. Quỹ bảo hiểm xã hội được thành lập nhằm chi trả trợ cấp cho các đối tượng nằm trong diện được hưởng bảo hiểm xã hội, cùng với đó là các chi phí cho sự nghiệp quản lý bảo hiểm xã hội ở các cấp, các ngành. Đối tượng bảo hiểm ở đây là những người tham gia bảo hiểm xã hội thường xuyên đóng phí bảo hiểm theo đợt.

Quỹ bảo hiểm được đóng góp từ tiền của các bên khi tham gia vào bảo hiểm xã hội. Các bên tham gia vào bảo hiểm xã hội bao gồm: Người sử dụng lao động, người lao động, và Nhà nước bù thiếu với mục đích chi trả cho các đối tượng được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, thông qua đó đảm bảo cho hoạt động của hệ thống bảo hiểm xã hội trong cả nước. Với bảo hiểm xã hội và quỹ bảo hiểm xã hội giúp cho việc đảm bảo an sinh xã hội được ổn định để phát triển xã hội.

Quỹ bảo hiểm xã hội là một quỹ tài chính được tập trung từ nhiều nguồn lại, hạch toán độc lập. Quỹ bảo hiểm xã hội là quỹ được đặt dưới sự bảo hộ của nhà nước và được nhà nước bù thiếu. Quỹ bảo hiểm xã hội luôn được quản lý để đảm bảo việc thu và chi của quỹ. Quỹ bảo hiểm xã hội không chỉ ở trạng thái tĩnh mà nó luôn có chiều hướng biến động theo chiều hướng thâm hụt hoặc theo hướng tăng lên. Quỹ bảo hiểm xã hội được hình thành với mục đích giải quyết rủi ro. Con người không thể đoán trước được các rủi ro có thể đến với chính bạn. Qua đó khi con người đóng bảo hiểm xã hội thù khoản tiền đó được đưa vào quỹ bảo hiểm xã hội. Khi rủi ro xảy ra hoặc khi bạn đáp ứng đủ điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội quỹ bảo hiểm xã hội sẽ chi trả cho họ giúp họ giảm phần nào đó hoặc toàn bộ những khó khăn họ gặp phải do mất một phần hoặc toàn bộ thu nhập của mình. Bên cạnh BHXH thì cũng có nhiều loại bảo hiểm khác: bảo hiểm tai nạn, bảo hiểm thương mại,... hay chính tài sản của bạn như xe cộ cũng có bảo hiểm: bảo hiểm dân sự, bảo hiểm hai chiều,...

Không chỉ hỗ trợ cho con người khi tham gia vào bảo hiểm xã hội, mà quỹ bảo hiểm xã hội còn giúp nhà nước trợ cấp cho xã hội và trợ cấp xây dựng các công trình phúc lợi xã hội khi có thiên tai, hạn hán, bệnh dịch xảy ra.

Việc làm bảo hiểm tại Hà Nội

2. Các vấn đề liên quan đến quỹ bảo hiểm xã hội bạn nên biết?

2.1. Nguồn gốc của quỹ bảo hiểm xã hội từ đâu?

Quỹ bảo hiểm xã hội là quỹ được hình thành từ các nguồn chủ yếu sau:

Thứ nhất, nguồn từ người sử dụng lao động: Đóng một phần vào bảo hiểm xã hội cho người lao động là sự thể hiện trách nhiệm của người sử dụng lao động với người lao động. Thông qua đó cũng là thể hiện những lợi ích của người sử dụng lao động với người lao động của doanh nghiệp mình. Thông qua việc đóng bảo hiểm xã hội người sử dụng lao động sẽ giúp họ giảm bớt thiệt hại kinh tế do phải chi ra một khoản tiền lớn khi phải chi trả các rủi ro không may có thể xảy ra với người lao động của doanh nghiệp. Và mức đóng của doanh nghiệp cho người lao động của mình sẽ được xác định dựa trên quỹ lương của doanh nghiệp, đơn vị. Khi bạn muốn sử dụng BHXH thì bạn cần biết cách tính bảo hiểm xã hội để xem xét có nên rút tiền BHXH một lần hay không.

Thứ hai, nguồn thứ hai đến từ người lao động. Người hưởng bảo hiểm phải tham gia đóng góp cho chính mình trong quỹ bảo hiểm xã hội chung. Qua đó người lao động sẽ đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội trong một thời gian dàn trải và khoản mà người lao động đóng góp cho quỹ bảo hiểm xã hội được coi là một khoản tiết kiệm của bản thân họ. Trong trường hợp gặp rủi ro không may xảy ra khiến họ mất một phần hoặc toàn bộ thu nhập của bản thân. Ngoài ra người lao động sẽ được hưởng lương hưu. Các khoản trợ cấp xã hội này được xác định có cơ sở về mục thu nhập, khoa học về cách tiết kiệm tiền bạc và theo nguyên nhân nhất định xảy ra được hưởng các mức chi trả cho từng rủi ro. Vậy đóng bảo hiểm bao nhiêu năm được hưởng lương hưu? Câu trả lời cho bạn là trong vòng 20 năm và bạn phải đóng bảo hiểm đều đặn. 

Thứ ba, nguồn từ nhà nước và hỗ trợ thêm. Quỹ bảo hiểm xã hội là quỹ được nhà nước bảo hộ và đóng góp khi thâm hụt và không còn đủ khả năng về tài chính để chi trả cho các chế độ xã hội. Để đảm bảo hoạt động xã hội được diễn ra ổn định nền nhà nước cần bù đắp cho khoản thâm hụt. 

Thứ tư, nguồn khác đưa vào quỹ bảo hiểm xã hội có thể đến từ các tổ chức từ thiện xã hội ở trong nước và quốc tế. Khi đóng quỹ và tiền trong quỹ không để yên mà thường được mang đi đầu từ và thu lại được lợi nhuận từ đó. Thông qua việc đầu tư này giúp cho quỹ bảo hiểm xã hội đảm bảo được khả năng chi trả các khoản trợ cấp xã hội khi cần thiết, đây cũng là cách an toàn để đảm bảo cho ngân sách của quỹ bảo hiểm xã hội.

* Phương thức đóng góp của quỹ bảo hiểm xã hội

Thứ nhất là căn cứ vào mức lương mà doanh nghiệp chi trả cho cá nhân bạn nha.

Thứ hai là căn cứ vào quỹ lương của doanh nghiệp, tổ chức.

Thứ ba để xác định mức đóng góp dựa vào mức thu nhập cơ bản của người lao động cân đối với nền kinh tế.

* Mức đóng góp bảo hiểm xã hội

Ở nước ta thì mức đóng bảo hiểm xã hội của người lao động như sau: 5% lương hàng tháng của người lao động cho bảo hiểm xã hội, 1% lương hàng tháng đóng cho bảo hiểm y tế (health insurance). Người sử dụng lao động sẽ phải đóng 15% quỹ lương tháng cho bảo hiểm xã hội và đóng 2% cho bảo hiểm y tế.

2.2. Sử dụng của quỹ bảo hiểm xã hội cho các mục đích gì?

Quỹ bảo hiểm xã hội được hình thành và sử dụng với mục đích có ích cho xã hội. Vậy mục đích khi thành lập và sử dụng quỹ nào là gì? Cùng tìm hiểu để thấy được mục đích của quỹ bảo hiểm xã hội như sau:

Thứ nhất, quỹ bảo hiểm xã hội có mục đích là chi trả, trợ cấp cho các chế độ bảo hiểm xã hội. Khoản  trợ cấp và chi trả bảo hiểm xã hội chiếm tỷ trọng rất lớn. Thông qua khoản chi trả này mà xã hội được đảm bảo ổn định, cuộc sống của người sử dụng lao động được đảm bảo. Đồng thời quỹ bảo hiểm giúp các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh được ổn định. Chi trả cho các đối tượng được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội trên diện rộng. Và là mô hình phổ biến trên khắp các nước trên thế giới.

Thứ hai, quỹ bảo hiểm xã hội sẽ cần trả chi phí cho sự nghiệp quản lý bảo hiểm xã hội. Không chỉ là chi trả cho người được hưởng bảo hiểm xã hội, mà quỹ bảo hiểm xã hội còn dùng để chi trả các chi phí quản lý như: Tiền lương chi trả cho các cán bộ làm việc trong cơ quan bảo hiểm xã hội, chi phí khấu hao tài sản cố định, văn phòng phẩm và các khoản chi khác.

Xem thêm: Có nên tham gia bảo hiểm nhân thọ không?

3. Các vấn đề về bảo hiểm xã hội

3.1. Các loại bảo hiểm xã hội hiện nay

3.1.1. Bảo hiểm xã hội bắt buộc

Bảo hiểm xã hội bắt buộc được nhà nước quy định và buộc người dân, người lao động phải mua bảo hiểm này. Theo đó, người sử dụng lao động, cùng với người lao động bắt buộc phải tham gia loại bảo hiểm xã hội bắt buộc này.

Mức đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động: Người lao động Việt Nam thì 8% cho quỹ tử tuất, hưu trí, 1% cho quỹ bảo hiểm thất nghiệp, 1.5% cho quỹ bảo hiểm y tế. Tổng mức bạn cần đóng cho bảo hiểm xã hội là 10.5%; Đối với trường hợp người lao động là người nước ngoài thì sẽ chỉ phải đóng 1.5% cho bảo hiểm y tế.

Mức đóng bảo hiểm xã hội cho người sử dụng lao động cụ thể như sau: Với trường hợp người sử dụng lao động là người Việt Nam thì 14% cho quỹ hưu trí, tử tuất, 3% cho quỹ ốm đau, thai sản, 0.5% cho quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, 1% cho quỹ bảo hiểm thất nghiệp, 3% quỹ bảo hiểm y tế, Tổng mức đóng mà doanh nghiệp Việt Nam phải đóng là 21.5%; Trong tường hợp người sử dụng lao động là người nước ngoài thì sẽ phải đóng cac khoản như sau cho bảo hiểm xã hội bắt buộc 3% cho quỹ đau ốm, thai sản, 0.5% cho quỹ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, 3% cho quỹ bảo hiểm y tế, tổng mức phải đóng của doanh nghiệp nước ngoài là 6.5%.

Việc làm nhân viên y tế

Khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bạn sẽ được hưởng các quyền lợi bảo hiểm bắt buộc sau đây:

- Chế độ ốm đau

- Chế độ thai sản

- Chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

- Chế độ hưu trí

- chế độ tử tuất

- Bảo hiểm thất nghiệp

3.1.2. Bảo hiểm xã hội tự nguyện

Bảo hiểm xã hội tự nguyện là một hình thức bảo hiểm do nhà nước tổ chức mà người tham gia có quyền được lựa chọn mức đóng cho mình, và lựa chọn cho mình một phương thức đóng sao cho phù hợp với thu nhập của bản thân.

Mức đóng cho bảo hiểm xã hội tự nguyện là bằng 22% thu nhập của bản thân có thể lựa chọn vào quỹ hưu trí hoặc cho tử tuất. Với hình thức đóng cũng linh hoạt cho người tham gia như đóng hàng ngày, đóng theo quý 3 tháng một, đóng theo kỳ 6 tháng một, hoặc đóng theo năm.

Các chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện bao gồm như sau:

- Chế độ hưu trí

- Chế độ tử tuất

Xem thêm: Bảo hiểm thất nghiệp quận 7 - Cập nhật thông tin mới nhất

3.2. Bảo hiểm xã hội có những chức năng gì?

Chức năng của bảo hiểm xã hội mang lại như sau:

- Thứ nhất, bảo hiểm xã hội là bảo hiểm giúp đảm bảo thay thế và bù đắp sự thiếu hụt về thu nhập của người lao động khi họ gặp phải rủi ro không may trong cuộc sống như tai nạn, ốm đau,…

- Thứ hai, thông qua bảo hiểm xã hội giúp phân phối lại thu nhập của người lao động và các thành viên trong xã hội. 

- Thứ ba, thông qua bảo hiểm xã hội góp phần tạo sự tương trợ, chia sẻ của con người với nhau trong xã hội.

3.3. Các chế độ được hưởng bảo hiểm xã hội là những ai?

Các chế độ được hưởng bảo hiểm xã hội bao gồm những đối tượng như sau:

- Chế độ bảo hiểm cho người ốm đau

- Chế độ bảo hiểm cho người bị tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp

- Chế độ bảo hiểm cho người đang có thai sản

- Chế độ bảo hiểm cho người thất nghiệp

- Chế độ bảo hiểm cho hưu trí

- Chế độ bảo hiểm cho bảo hiểm y tế xã hội. Bảo hiểm y tế cho người cao tuổi là một ví dụ cho chế độ này. Nhóm đối tượng này thường xuyên thăm khám và nhu cầu chắm sóc sức khỏe cũng cao.

- Chế độ bảo hiểm cho tử tuất

Qua những chia sẻ về quỹ bảo hiểm xã hội là gì, bạn có thêm hiểu biết cho mình về quỹ bảo hiểm xã hội. Thêm vào đó là kiến thức cần thiết về bảo hiểm xã hội hiện nay tại Việt Nam.

Tìm việc