Trốn thuế là gì? Bao gồm các hành vi như thế nào?

1. Trốn thuế là gì?

Trốn thuế được xem là hành vi trái pháp luật của các đối tượng là các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp sử dụng các biện pháp để thực hiện các hành vi trốn thuế, cố ý không thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Việc làm này gây hậu quả nghiêm trọng đối với nhà nước đối với việc quản lý kinh tế và sự thất thoát về các khoản thế phục vụ cho ngân sách nhà nước.

Trốn thuế được quy định rõ ràng trong luật hình sự năm 1999 rằng các đối tượng thực hiện hành vi này sẽ phải chịu hình thức xử phạt nhất định tùy theo mức độ gây ra và được coi là tội phạm kinh tế sẽ bị điều tra bởi cảnh sát kinh tế.

Hay trốn thuế là hành vi khai gian dối hoặc cố ý trốn tránh để không phải thực hiện nghĩa vụ đóng thuế đối với nhà nước. hoặc làm giảm đi phần giá trị phải nộp bằng các con số không có sự trung thực dưới nhiều hình thức khác nhau.

Xem thêm: Chứng nhận lãnh sự là gì? Những điều cần biết về chứng nhận lãnh sự

2. Các đối tượng trốn thuế có thể là các đối tượng như thế nào?

Căn cứ vào luật nộp thuế số 23/ 2024 /QH 14 có quy định các đối tượng cần phải nộp thuế là các đối tượng như sau:

-  Đối tượng thứ nhất là các gia đình, hộ gia đình, cá nhân, tổ chức phải nộp thuế theo quy định của luật pháp và thuế

-  Cá nhân, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, nộp các khoản thu khác(1)

-  Tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, nộp các khoản khấu trừ thuế

(1) các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước và do sự quản lý của cơ quan quản lý thuế thu bao gồm các khoản sau:

- Các loại phí và lệ phí theo như  quy định

- Tiền sử dụng đất dưới sự quản lý của nhà nước và nộp vào ngân sách nhà nước

- Tiền cấp quyền khai thác nước, khoáng sản, nước

- Tiền bán các tài sản trên đất và quyền chuyển nhượng sử dụng đất theo quy định của luật quản lý và sử dụng đất là tài sản chung của nhà nước

- Các loại tiền thu được từ việc xử phạt do vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật đối với các hành vi vi phạm thuế và luật hải quan

Dựa vào các đối tượng phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế trên từ đó ta cũng có thể suy ra được một điều rằng: Các đối tượng trốn thuế có thể là các cá nhân, gia đình, hộ  gia đình, tổ chức, doanh nghiệp. Việc điều tra do cơ quan nhà nước thực hiện do các nghi vấn hoặc do đơn tố cáo,...

Việc làm luật - pháp lý tại Hà Nội

3. Các hành vi trốn thuế bị truy cứu và nhận các trách nhiệm hình sự

Sau khi biết được khái niệm trốn thuế là gì? tiếp theo để có được các thông tin chuẩn xác hơn chúng ta sẽ đi vào phần tiếp theo với tiêu đề các hành vi trốn thuế được coi là vi phạm pháp luật đã được quy định trong bộ luật hình sự.

Điều 200 bộ luật hình sự năm 2024 có quy định rõ các hành vi sẽ bị truy cứu và nhận các trách nhiệm hình sự như sau:

- Hành vi vi phạm về các quy định đôi với hồ sơ thuế như: Không nộp hồ sơ đăng ký thuế và khai thuế, và không nộp hồ sơ thuế không đúng hạn theo như quy định của luật pháp.

- Đối với các đối tượng là các tổ chức, doanh nghiệp không ghi chép đầy đủ thông tin trong sổ cái hay sổ kế toán tổng hợp về các khoản thu do đó không xác định được chính xác số thuế phải nộp là bao nhiêu

- Đối với các loại hóa đơn: Không xuất trình hay giữ lại hóa đơn hoặc khai man số tiền có trong hóa đơn ít hơn số tiền thu được trong thực tế

- Sử dụng các loại hóa đơn, đơn từ không rõ ràng nhằm mục đích giảm số tiền thuế phải nộp và tăng số thuế được miễn, giảm, khấu trừ (thuế giá trị gia tăng), được hoàn lại

- Khai báo sai số hàng hóa xuất khẩu hoặc nhập khẩu mà không bổ sung lại sau đó trong hồ sơ khai thuế khi mà hàng hóa đã được thông quan

- Đối với hàng hóa xuất nhập khẩu cố ý không khai hoặc khai sai số thuế 

- Trốn thuế bằng cách cấu kết với người gửi hành nhập khẩu hàng hóa

- Người trung gian biết được hành vi của các đối tượng chịu thuế, miễn thuế không được xét theo đúng quy định của pháp luật dưới hình thức mua hàng của các đối tượng này.

Do đó các doanh nghiệp công ty cần có chuyên viên pháp lý tư vấn có thể tuyển dụng hoặc thuê ở các công ty luật (law firm). Việc này sẽ chấp hành đúng các luật và mỗi khi thanh tra đến kiểm tra sổ sách có sự hướng dẫn cẩn thận tránh xảy ra các vấn đề không mong muốn.

Việc làm nhân viên tư vấn thuế

4. Các hình phạt đối với các hành vi trốn thế này là gì?

Có hai hình thức xử phạt ở đây đó chính là phạt hành chính (phạt tiền), phạt hình sự (phạt tù).

Một là phạt hình sự : Với mức phạt cao nhất là 7 năm tù giam tùy từng hành vi trốn thuế và số tiền có giá trị bao nhiêu mà mức độ xử lý các hành vi trốn thuế đối với các đối tượng là khác nhau cụ thể được chia ra làm 3 khung chính sau

Theo khung thứ nhất: Đối với các trường hợp phạt cải tạo không giam giữ đến hai năm đối với các đối tượng trốn thuế với giá trị từ 100 triệu đồng đến 300 triệu đồng

Theo khung thứ hai: Phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm đối với các đối tượng trốn thuế với mức giá trị từ 300 -600 triệu đồng.

Theo khung thứ 3: Phạt tù từ hai năm đến 7 năm tù giam đối với các đối tượng trốn thuế tù 600 triệu đồng trở lên  hoặc các trường hợp đặc biệt khác.

Đối với phạt hành chính cũng được quy định theo các khung hình phạt như sau:

- Đối với khung thứ nhất: Phạt tiền từ một cho đến 5 lần số tiền trốn thuế đối với các đối tượng vi phạm các điều 153, 154,1 56, 157, 158, 159, 160, 164, 193,194, 195, 196, 230, 233, 236, 238 đã phạm tội chưa được xóa án mà còn tiếp tục vi phạm.

-  Khung hình thứ hai: Phạt 1 đến gấp 5 lần số tiền trốn thuế từ 300 đến 600 triệu đồng hoặc hoặc tái phạm, đã sửa đổi mức cũ là từ 150 – 500 triệu đồng

-  Khung hình phạt bổ sung: Các đối tượng có thể bị phạt từ 1 đến 3 lần số tiền trốn thuế.

-  Đối với cá nhân trốn thuế với số tiền lớn từ 1 tỷ đồng  trở lên thì sẽ bị phạt hành chính với số tiền là 1,5 tỷ  đến 4,5 tỷ và phạt tù từ hai đến 5 năm tù giam.

-  Các đối tượng trốn thuế còn có thể bị phạt từ 20 triệu đến 100 triệu đồng và cấm hoạt động hành nghề, và còn có thể bị thu hồi một phần khối lượng tài sản theo quy định của pháp luật.

Đối với pháp nhân (khái niệm này dùng để phân biệt với các cá thể, pháp nhân ở đây chỉ những doanh nghiệp, tổ chức)

-  Các pháp nhân thương mại nếu có hành vi vi phạm, trốn thuế với số tiền từ 200- 300 hoặc từ 100 – 200 triệu đồng, đã bị kết án xử phạt, chưa được xóa án mà lại vẫn tiếp tục tái vi phạm một trong số các điều được quy định trong 188,190,191,192,193,194,195 và một 96 thì sẽ bị xử phạt hành chính với số tiền từ 300 triệu đến 1 tỷ đồng.

-  Pháp nhân vi phạm các hình thức trốn thuế có thể bị phạt với hình thức cao nhất là 3 tỷ đến 10 tỷ đồng và bị đình chỉ hoạt động từ 6 tháng đến 3 năm, hoặc có thể bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn khi vi phạm điều 79 của bộ luật hình sự 2024

-  Các hình thức phạt khác từ 50 triệu đến 300 triệu đồng và phải ngừng hoạt động một số lĩnh vực, có thể bị cấm huy động vốn từ 1 đến 3 năm.

-Trong trường hợp pháp nhân bị đình chỉ vĩnh viễn xảy ra khi vi phạm một trong các điều sau đây:

- Gây thiệt hại đến tính mạng của rất nhiều người

- Gây ảnh hưởng xấu trực tiếp đến môi trường xung quanh

- Các hành vi trốn thuế của các pháp nhân ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội và không có khả năng khắc phục hậu quả đó.

Xem thêm: Biển thủ là gì? Phân tích các hình thức, đặc điểm của biển thủ

5. Thực trạng ở Việt Nam và các phương pháp phòng chống trốn thuế

Bên cạnh những cá nhân doanh nghiệp, công ty có trách nhiệm và có sự chấp hành pháp luật (thi hành pháp luật) một cách đầy đủ nghiêm túc nhất thì còn đó những hình vi “ dối trên lừa dưới” có những hành vi dối gian, vụ lợi cá nhân tổ chức bằng các hành vi trốn thuế. Trong thực tế hiện nay các công ty doanh nghiệp mới mọc lên ngày càng nhiều đồng nghĩa với việc càng phải quản lý một cách sát sao hơn các hoạt động báo bão của công ty, doanh nghiệp đó.

Các hình thức trốn thuế ngày càng trở nên tinh vi hơn vì vậy cần có sự vào cuộc của các cơ quan công an điều tra gắt gao và nắm bắt được tình hình chung của các hành vi vi phạm luật pháp về trốn thuế.

Việc làm nhân viên tư vấn luật

5.1. Thực trạng về hành vi trốn thuế tại Việt Nam

ở Việt Nam tình hình này xay ra vẫn còn khá nhiều cụ thể năm 2024 đến năm 2024 qua quá trình điều tra cho thấy các doanh nghiệp khai báo có những sai sót về các loại thuế thu nhập cá nhân, giá trị gia tăng dẫn đến tình trạng chênh lệch giữa con số thuế thu được 11.365 tỷ đồng đối với 1.653 doanh nghiệp và số thuế phải thu thêm là 2.050 tỷ động cho sự sai số năm 2024.

Đến năm 2024 kiểm với 2.344 doanh nghiệp kiểm toán nhà nước đã xác định số 19.109 tỷ đồng phải nộp cho ngân sách nhà nước, ngay sau đó kiểm toán nhà nước đã xác nhận ngân sách nhà nước phải thu thêm 1.351 tỷ đồng do đó kiểm toán nhà nước đã kiến nghị với cơ quan thuế để làm rõ và thu thêm 446 tỷ đồng.

Chính vì thực trạng trên mà cần có các biện pháp cần thiết để phòng tránh phòng ngừa các trường hợp trốn thuế dẫn đến tình trạng thâm hụt ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến tình trạng chung của cả  nước gây hậu quả nghiêm trọng.

5.2. Các phương pháp cho tình trạng trốn thuế tại Việt Nam là gì?

- Thực hiện nghiêm chỉnh và triển khai về các vấn đề pháp lý và các chính sách về thuế

- Thực hiện các phương thức quản lý thu thuế một cách hoàn chỉnh

- Tập trung kiểm tra, kiểm soát các doanh nghiệp có nguy cơ rủi ro cao về thuế

 - Kết hợp với các ngân hàng để có thể tiết kiệm thời gian bằng các phương thức thanh nộp thuế hiện đại hơn

- Xây dựng một cơ sở pháp luật hoàn chỉnh và thực thi một cách phổ biến nghiêm túc và đồng bộ thống nhất giữa các khu vực, vùng miền trên cả nước

- Tuyên truyền phổ biến luật đến rộng rãi các đối tượng người dân cũng như toàn thể các đối tượng có làm việc liên quan trực tiếp đến các vấn đề về thuế.

Luật được ban hành và quy định rõ về các đối tượng, các hành vi và hình thức xử phạt  với hành vi trái pháp luật trốn thuế này. Tuy nhiên luật có được thực thi nghiêm chỉnh và những người tham gia có chấp hành và thực hiện theo như trong luật quy định hay không thì đó vẫn còn là vấn đề chung của không chỉ việt nam mà còn nhiều nước khách trên thế giới.

Chính vì vậy, nếu bạn là một người công dân tốt thì hãy khẳng định chính mình từ việc chấp hành và thực hiện nghĩa vụ của một người công dân yêu nước không trốn thuế. Qua bài viết trốn thuế là gì? Hy vọng bạn có thêm những kiến thức sâu hơn về vấn đề này. Và hy vọng rằng bạn sẽ là một người công dân tốt cho không chỉ chính bản thân bạn mà cong cho đất nước. Vì một tương lai không còn xảy ra thực trạng trốn thuế.

Tìm việc làm